Fotoğraf makinesi kullanırken amatör bile olsanız bilmeniz gereken bazı ayarlar vardır. Öncelikle çekim modlarından başlayalım. Fotoğraf makinesinin üzerinde otomatik çekim modları tekerleği bulunur. Bu tekerleğin üzerinde M, A, S, P harfleri, Auto modu ve çeşitli simgeler vardır.
Bu harfler ve simgeler makineden makineye farklılık gösterebilir. (M) harfi manuel çekim modunu ifade eder. Manuel modda enstantane, diyafram ve Iso ayarlarını kullanıcı yapar. Kısacası tüm ayarları kullanıcının yapması gerekir. (A) diyafram öncelikli moddur. Bu modda diyafram ayarı kullanıcı tarafından yapılır. Diğer ayarlar fotoğraf makinesi tarafından atanır. (S) enstantane öncelikli moddur. Enstantane ayarı kullanıcı tarafından yapılır. Diğer ayarlar fotoğraf makinesi tarafından atanır. (P )program modu ise kullanıcının Iso, beyaz dengesi, flash gibi değişkenlere müdahale edebildiği, enstantane , diyafram gibi diğer ayarların otomatik atandığı pozlama çekim modudur. Auto (Otomatik) mod ise her şeyin otomatik olarak yapıldığı moddur. Fotoğraf makinesi enstantane, diyafram, ISO ve diğer yarları ışığa, objeye, mekana göre kendisi yapar.
Çekim modlarını öğrendiğimize göre şimdide enstantane, diyafram ve Iso ayarlarından bahsedeyim.
Enstantane perde hızıdır. Deklanşöre bastığımızda sensöre ne kadar süre ışık düşeceğini belirleyen değerdir. 30 saniyeden başlayarak saniyenin 8000 binde birine kadar (1/8000) çeşitli değerler alabilir. Enstantaneyi hızlı objeleri dondurmak amacıyla ya da düşük ışık şartlarında çekim yapmak için kullanabiliriz. Örneğin 1/250, 1/600 gibi enstantane değerlerinde koşan bir kedinin hareketini dondurabiliriz. 1/30, 1/15 gibi değerleri ise düşük ışık şartlarında çekim yapmak için kullanabiliriz. Örneğin akşam vakti ışıklandırılmış bir caminin ışığını net olarak almak için düşük enstantanede çekim yapabilirsiniz. Tabi ki düşük enstantane de çekim yapmanın riskleri de vardır. Çekim yaparken elinizin titrememesi gerekir. Eğer titrerse çektiğiniz resim bulanık çıkar. Bu özelliği hızı vurgulamak amacıyla da kullanabilirsiniz.
Örneğin hızlı bir arabanın hızını vurgulamak amacıyla arkasında iz oluşmasını sağlayabilirsiniz. Diyafram objeden yansıyan ışınların ne kadar yoğunlukta aynanın üzerine geleceğini kontrol eden sistemdir. Diyafram ( f) değeri ile gösterilir. f1. 0, f1. 8, f8, f16 gibi değerler alır. Düşük diyafram değerlerinde (f4) perde açık olduğu için içeri giren ışık miktarı daha fazladır. Yüksek diyafram değerlerinde(f16) ise perde kısık olduğu için içeri giren ışık miktarı daha azdır. Diyafram alan derinliğini (net alan miktarını) da etkilemektedir.
Küçük diyafram değerlerinde fotoğraf çektiğiniz zaman fotoğrafın arka kısmı bulanık çıkar. Bu nedenle alan derinliği az fotoğraf çekilmiş olur. Yüksek diyafram değerlerinde alan derinliği daha fazladır. Objenin net olduğu, arka tarafın bulanık olduğu fotoğrafları diyafram değerini küçülterek çekebilirsiniz. Manzara resimleri çekerken alan derinliğinin fazla olması için diyaframı kısmanız gerekir.
ISO ayarı ise yetersiz ışık ortamlarında fotoğraf çekmemizi sağlayan sanal ışıktır. ISO 200 ISO800 ISO4000 gibi değerler alır. ISO değerini mümkün olduğunca küçük tutmaya çalışmalısınız. Çünkü Iso değerini artırdıkça fotoğraf kalitesi bozulur ve greenleşme (karıncalanma) olur. Son olarakta pozometreye değinelim. Pozometre ortamdaki ışığı ölçerek bize enstantane ve diyafram değerleri olarak veren cihazdır.
Kısacası ışık ölçerdir. – 0 + şeklinde değerler alır. Deklanşöre yarım bastığınızda pozometreyi görebilirsiniz. Eğer – değer varsa. Işık yetersizdir ve fotoğraf karanlık çıkar. Bunu önlemek amacıyla diyafram ve enstantane ayarlarını düzenleyerek pozometrenin 0 ve + değerlere doğru ulaşmasını sağlayabilirsiniz. Eğer pozometre çizgisi + değerlerin sonlarına doğru gidiyorsa ışık miktarı fazladır ve fotoğrafınızda ışık patlaması olur. Bu durumda doğru ayarları yaparak pozo metre ayarını 0 a doğru gerilemesini sağlayabilirsiniz.